تعریف:
به جابجایی یک حلقه بلبرینگ در حین کار نسبت به شافت یامحفظه اطلاق می شود.
علت:
خزش به علت انطباق کمتر از اندازه مورد نیاز نسبت به حرارت یا بار موجود ایجاد می شود.
روش اصلاح:
تجدید نظر (افزایش) درانطباق بین حلقه داخلی با شافت و حلقه خارجی با محفظه.
گیرپاژ بلبرینگگیرپاژ بلبرینگ
تعریف: به پدیده ای اطلاق می شود که طی آن اجزاء بلبرینگ به علت حرارت غیرعادی یا زبری سطوح، ذوب و به یکدیگر می چسبند به طوری که بلبرینگ دیگر قادر به چرخش نخواهد بود. با ظهور این امر، استفاده از بلبرینگ دیگر ممکن نیست زیرا سختی کاهش یافته و چرخش آرام بر روی سطوح ناهموار ممکن نمی باشد.
علت:
حرارت غیر عادی به علت روانکار نامناسب، بار اولیه زیاد یا تماس نامناسب اجزاء غلتشی با شیار خود به گونه ای که با خنک کاری و یا روانکاری قابل جبران نباشد.
روش اصلاح:
بسته به شرایط کاری بلبرینگ عوامل مختلفی ممکن است سبب بروز مشکل مذکور شده که باید ضمن بررسی، راه حل متناسب با آن انتخاب شود.
خرابی قفسه بلبرینگ
1) ترکخرابی قفسه بلبرینگ
بلبرینگ دارای ترک های شدید در صورتیکه تحت بار سنگین قرار گیرد از کار خواهد افتاد.
2) تغییر شکل
از آنجائی که قفسه ها از مواد نرم ساخته می شوند، آسیب پذیری آنها در برابرنیروهای خارجی یا تماس با قطعات مجاور زیاد است.
3) زنگ و خوردگی
اگر بر روی قفسه علائم زنگ زدگی یا خوردگی مشاهده شود، می توان چنین فرض نمود که حلقه های بلبرینگ و اجزاء غلتشی نیز دچار این عیوب شده است.
4) سایش
همانگونه که قبلاً نیز توضیح داده شد، قفسه تحت شرایط زیر قادر به ادامه کار نیست زیرا در حالات مذکور چرخش اجزاء غلتشی با اشکال مواجه خواهد شد:
الف- قفسه ای که حفره های مربوط به قرار اجزاء غلتشی آن سائیده شده باشد.
ب- قفسه ای که قادر به نگهداری جزء غلتشی نباشد.
ج- قفسه ای که سطح راهنمای مربوط به حلقه آن نامتقارن یا بشدت سائیده شده باشد.
5) شل شدن پرچ ها
علل این امرعبارتند از: طریقه نصب غلط، بار ممان، بار متغیر، ارتعاش و نظایر آن. بلبرینگ با این عیب قابل استفاده مجدد نیست.
علت و راه حل:خرابی قفسه بلبرینگ 2
1) ترک:
الف- کاربرد نادرست.
ب- بارغیرعادی، بار ارتعاشی.
2) تغییر شکل:
الف- کاربرد نادرست.
3) زنگ، خوردگی:
الف- تقویت سیستم آب بندی، کنترل دوره ای روانکار.
ب- فراهم نمودن شرایط لازم جهت ممانعت از زنگ زدن بلبرینگ در انبار کردن آن.
4) سایش:
الف- کمبود روانکار یا نامناسب بودن آن: بررسی و بهبود روانکار و روش روانکاری.
ب- آلودگی توسط مواد زائد: بهبود سیستم آب بندی.
5) شل شدن و بریدگی پرچ:
الف- نصب ناصحیح بلبرینگ: اصلاح انحراف آن.
ب- بار شدید یا ارتعاشی :مشاوره با کمپانی سازنده
تعریف: تغییر رنگ پدیدهایی است که طی آن سطح بلبرینگ به علت زنگار یا حرارت حاصله از چرخش تغییر رنگ میدهد.
علل:
1) افت خاصیت روانکار یا چسبندگی مواد زنگی به سطح بلبرینگ. بعضی از این مواد را می توان بوسیله یک حلال پاک کرد.
2) یک تغییر رنگ قهوه ای سطوح غلتشی یا لغزشی، از پودرهای اسیدی حاصل از سایش در حین کار حاصل می شود. در حالت عمومی، این پودرها به صورت یکنواخت به سطح بلبرینگ می چسبند.
روش اصلاح:
تغییر رنگ می تواند به صورتهای : زنگ زدگی، ایجاد حفره، خوردگی و تغییر رنگ حرارتی تقسیم شود. زنگار می تواند توسط یک حلال آلی استون زدوده شود. با بررسی میکروسکوپی ملاحظه می شود که حفره های الکتریکی از تخلیه الکتریکی حاصل می شود.
در صورتی که ناهمواری سطحی با کشیدن کاغذ سنباده پاک نشود به آن رنگ یا خوردگی گفته می شود و در صورتیکه پاک شود تغییر رنگ حرارتی اطلاق میگردد.
الف- بهبود انتقال حرارت از بلبرینگ
ب- بهبود روانکار
ج- تجدید نظرو بهبود شرایط کاری بلبرینگ
تعریف: پوسته پوسته شدن پدیده ای است که طی آن سطح شیار غلتک یا ساچمه به علت اعمال مکرر بار با مقطعی پولک مانند کنده می شود. ظهور آن به منزله پایان عمر بلبرینگ است. پیدایش حفره عبارت است از ایجاد سوراخهایی به عمق 0.1mm بر روی شیار غلتک.
علت: پوسته پوسته شدن و پیدایش حفره در مراحل اولیه کارکرد بلبرینگ بدلیل شرایط زیر بروز مینماید:
پوسته پوسته شدن بلبرینگ و پیدایش حفره
1) کاهش لقی داخلی نسبت به مقدار معین شده در حین چرخش بلبرینگ.
2) اشتباه در نصب حلقه بلبرینگ و کج شدن آن.
3) ایجاد ترک، دندانه شدن، زنگ زدگی و شکستگی بر روی شیار غلتک در حین نصب.
4) غیر دقیق بودن شکل شافت یا محفظه.
روش اصلاح:
1) پوسته پوسته شدن:
الف- استفاده از بلبرینگ با قدرت تحمل بار بالاتر.
ب- کنترل وجود بار غیرعادی.
ج- بهبود روش روانکاری جهت حصول اطمینان از تشکیل لایه روانکار از طریق افزایش ویسکوزیته.
2) پیدایش حفره:
افزایش ویسکوزیته روانکار جهت حصول اطمینان از تشکیل مطلوب تر فیلم آن.
با توجه به نقش مهم بلبرینگ های غلتشی در ماشین آلات گوناگون، اهمیت شناخت علل خرابی آنها و ممانعت از بروز آن واضح می نماید. متأسفانه عدم حصول بلبرینگ به طول عمر محاسبه شده امری غیرعادی نیست. دلایل زیادی برای این امر ممکن است وجود داشته باشد. نظیر:
- مقدار بار بیشتر ازحد پیش بینی شده
- روانکاری ناقص یا نامناسب
- استفاده نادرست
- آب بندی غیر مؤثر
- انطباق خیلی فشرده و در نتیجه لقی داخلی کمتر از حد لازم
هر یک از عوامل فوق الذکر تأثیر خاص خود را بر روی بلبرینگ گذاشته که درنتیجه با بررسی یک بلبرینگ معیوب در بسیاری موارد می توان علت خرابی آن را شناسایی نموده و از بروز مجدد آن جلوگیری کرد
هنگامیکه بر بلبرینگ بار وارد می شود در ناحیه تماسی ساچمه های بلبرینگ و مسیر حرکت آنها بر روی کنس بلبرینگ تغییر شکل الاستیک رخ می دهد لذا هر چه صلبیت یا محکم بودن بیشتر باشد تغییر شکل الاستیک قابل کنترل تر خواهد بود.
بعنوان مثال بلبرینگ بکار رفته در شفت یا محور ماشین های ابزار از صلبیت بالایی برخوردار است.
تغییر شکل الاستیک
در رولبرینگ ها از بلبرینگ ها کمتر است.
صلبیت با بکارگیری پیش بار بلبرینگ می تواند شدت بخشیده شود که این روش در بلبرینگ های
تماس زاویه ای
و رولبرینگ های مخروطی
بگونه ای مطلوب قابل اجرا است.
در بررسی قابلیت انواع بلبرینگ ها لازم به توضیح است که:
مقدار مجاز سرعت بلبرینگ
نه تنها به نوع بلبرینگ بستگی داشته بلکه موارد دیگری نظیر :
ابعاد بلبرینگ
دقت بلبرینگ
نوع قفسه بلبرینگ
بار و روانکار بلبرینگ
نیز می بایست در انتخاب بلبرینگ مناسب مورد توجه قرار گیرند